Իզաբելլա ԱԲԳԱՐՅԱՆ. Մտորումներ` հոկտեմբերի 10-ի հանրահավաքին ընդառաջ

Հոկտեմբերի 10-ին Ազատության հրապարակում սպասվում է «եռյակի» հանրահավաքը: Փորձենք վերլուծել, թե ինչ քայլեր կարելի է ակնկալել երեք կուսակցությունների միասնական գործունեությունից, ինչպես նաև անդրանադռնանք հասարակական կարծիքներին և տրամադրություններին:

ՀԱԿ-Ժառանգություն-ԲՀԿ` երեք կուսակցություններ, որոնք ժամանակին, եթե չասենք ոխերիմ թշնամիներ, ապա, հաստատ, պարբերաբար միմյանց հարվածելով են զբաղված եղել: ՀԱԿ-ԲՀԿ սուր հակամարտություն էր ընթանում 2008-ից գրեթե մինչև ՀԱԿ առաջնորդի հայտնի «քաղաքական վերլուծությունը»: ՀԱԿը և ԲՀԿ-ն բարիկադների տարբեր կողմերում էին` ռադիկալ ընդդիմություն և իշխանություն:
«Ժառանգությունը» և «Բարգավաճ Հայաստանը» նույնպես դժվար էր պատկերացնել, որ «կընկերանան», հատկապես, եթե հաշվի առնենք 2013-ի խորհրդարանական և 2014-ի նախագահական ընտրություններին ԲՀԿականների և նրանց վերահսկողության տակ գտնվող լրատվամիջոցների ծաղրը, մեղադրանքները, «դավադրության տեսությունները»` ուղղված «Ժառանգության» անդամների և կուսակցության առաջնորդ Րաֆֆի Հովհաննիսյանին: Գաղտնտիք չէ, որ ԲՀԿ-ի ամենաուժեղ քննադատներից էր հենց «Ժառանգությունը»: Ինքս, այն ժամանակ սատար կանգնելով Րաֆֆի Հովհաննիսյանին և հակադարձելով նրա հասցեին հնչող վիրավորանքներին, հայտնվեցի բհկական լրատվականների և ֆեյսբուքյան թիմի ռմբակոծության տակ:
Ոչ հարթ հարաբերություններ էին նաև ՀԱԿ-ի և «Ժառանգության» միջև: 2008-ին այս երկու ուժերը միասնական էին հանդես գալիս, սակայն հետո «սև կատու անցավ», և հարաբերությունները լարված էին: Տեղին է հիշատակել նաև, որ 2014-ի հետընտրական զարգացումների ժամանակ ԲՀԿ-ն մերժեց իր դուռը թակած Րաֆֆի Հովհաննիսյանին աջակցություն ցուցաբերել, իսկ ՀԱԿ-ին Րաֆֆին այդպես էլ չդիմեց:
Բայց ահա շուտով նրանք կողք կողքի կանգնելու են Ազատության հրապարակի հարթակում և առաջարկելու են երկրի փրկությանն ուղղված քայլել` ակնկալելով հանրության լայն զանգվածների աջակցությունը: Բարդ է լինելու, քանի որ.
ա) ընդդիմության պարբերաբար ձախողումներից հետո ժողովուրդը թերահավատորեն է վերաբերվում փոփոխությունների հնարավորությանը (տառապանքը փորձ ոնի),
բ) մարդկանց որոշակի զանգվածի մոտ առկա է վախ` կապված Ռոբերտ Քոչարյանի հնարավոր վերադարձի հետ: Հիմնականում այս վախը պայմանավորված է «Բարգավաճ Հայաստանի» ծագման և հատկապես որոշ անդամների անցյալի հետ, օրինակ` Վարդան Օսկանյանի,
գ) Մեր ժողովուրդը «բնավորություն ունի» փողոց դուրս գալ ընտրությունից -ընտրություն (ինչն էլ մեր սխալն է), իսկ հիմա, այդ առումով, կարծես որևէ իրադարձություն չկա,
դ) «եռյակին» քննադատում են և հարվածում ոչ միայն իշխանությունները, այլ նաև ընդդիմադիր այլ ուժեր, որոնց մեջ կան ինչպես շատ հայտնի դեմքեր, որոնք 2008-ի պայքարի երևացող ֆիգուրներից էին, այնպես էլ վերջին տարիներին թափ առած «քաղաքացիական ակտիվիստներ»:
Հայաստանում առհասարակ նկատվում է ժողովրդի և կուսակցությունների միջև առաջացած անջրպետ: Կարծում եմ, դա կապված է մի քանի գործոններով, որոնցից ամենագլխավորն է այն հանգամանքը, որ կուսակցությունների դերի և գործելու ոճի մասին սխալ պատկերացում է ձևավորված: Կուսակցությունները քաղաքական միավորներ են, որոնք վարում են ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՊԱՅՔԱՐ` այստեղից ենթադրվող բոլոր տարրերով: Ակնկալել կուսակցություններից ապստամբություն, զենք ու զրահով պայքար ՍԽԱԼ է: Ապստամբում է ժողովուրդը (առանձին շերտեր` ուսանողություն, աշխատավորներ և այլն), իսկ քաղաքական ուժերը կամ կանգնում են ապստամբած ժողովրդի կողքին կամ ոչ: Առաջնորդներն էլ մեծմասամբ ծնվում են ապստամբների շարքերում: Իսկ կուսակցությունները փորձ են անում խնդիրը լուծել սահմանադրական կարգի պահպանմամբ, ընդունված “դասագրքային” եղանակով, թույլատրելի գործիքներով: Դա երկարատև պայքար է, որը ենթադրում է որոշակի քայլերի հաջորդականություն և կայծակնային արդյունք պետք չէ սպասել:
Որն է լինելու հաջորդ մեծ քայլը, որը պետք է սպասել «եռյակից»: Կարծում եմ` ԱԺ լուծարում և արտահերթ ընտրություններ: Հարթակից կշարունակեն հնչել նաև նախագահի հրաժարականի պահանջները, սակայն «եռյակն» էլ միամիտ չէ և պատկերացնում է, որ դա իրատեսական չէ և կփորձի դրան հասնել` թուլացնելով իշխանության սյուները:
Շատ կարևոր է, թե հոկտեմբերի 10-ին ով կլինի խոսափողի մոտ: Ժողովրդին ուժ ու հավատ ներշնչելու համար, կարծում եմ, անհրաժեշտ է երեք քաղաքական ոժերի առաջնորդների ելույթը, նրանց հռետորաբանությունը, ընտրված բառապաշարը: Հատկապես խոսքը վերաբերում է ԲՀԿ առաջնորդին, քանի որ, ինչպես փորձը ցույց է տվել, բհկականները կարող են ծայրահեղ ընդդիմադիր ելույթներ ունենալ, «կուրծքը պատռել», բայց իրենց առաջնորդի որոշմամբ` ամբողջ կուսակցությունը կամ նահանջում է կամ փոխում հռետորաբանությունը: Կոպիտ ասած` մարդիկ սպասում են, թե արդյոք Ծառուկյանը պատրաստ է գնալ «վա-բանկ»:
Հ.Գ. «Գնա՞լ, թե՞ չգնալ հոկտեմբերի 10-ի հանրահավաքին» հարցը ինձ մոտ չի առաջացել: Չի առաջացել, որովհետև Ազատության հրապարակը ԻՄ ու ԻՄ նմանների տունն է, ոչ թե քաղաքական ուժերի: Այնտեղ ես իմ տանն եմ և վերջին որոշումը իմն է` հյուրասիրե՞լ հյուր եկածին, թե՞ խնդրել դուռը փակել հակառակ կողմից:

Մեկնաբանություններ